• Τι είναι  η μέθοδος Tomatis;
Πρόκειται για ένα σύστημα που ιδρύθηκε το 1950 από τον Alfred Tomatis, (1920-2001), έναν Γάλλο γιατρό ΩΡΛ, και το οποίο ορίζεται ως μια παιδαγωγική της ακρόασης.

• Αλλά τι είναι ακρόαση;
Ακρόαση είναι η ικανότητα να χρησιμοποιεί κανείς την ακοή του  προσεκτικά και σκόπιμα, και με τρόπο που να είναι αποδεκτός σε ένα συναισθηματικό επίπεδο, για τους σκοπούς της μάθησης και της επικοινωνίας.
Η Ακρόαση  είναι μια ενέργεια: η εφαρμογή της προϋποθέτει την δυνατότητα να επιλέγουμε ένα ηχητικό μήνυμα, μεταξύ άλλων, να αναστέλουμε  ήχους που δεν είναι σχετικοί, να αναπροσαρμόζουμε συνεχώς το περιεχόμενο και τη μορφή αυτού του μηνύματος, και να αξιολογούμε αμέσως το αποτέλεσμα του ελέγχου αυτού.

Είναι επομένως ένα υψηλό επίπεδο γνωστικής λειτουργίας.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εξομοιωθεί με παθητική καταγραφή του ήχου, η οποία  εξαρτάται απλώς από την καλή λειτουργία της ακουστικής συσκευής.
Η ακρόαση  μπορεί να διαταραχθεί όταν η ερμηνεία, σε πνευματικό και συναισθηματικό επίπεδο μιάς αισθητηριακής πληροφορίας  είναι εσφαλμένη. Σε αυτήν την περίπτωση, γίνεται λόγος για  στρεβλώσεις στην ακρόαση. Οι στρεβλώσεις αυτές θα είναι η πηγή  δυσκολιών και δυσφορίας τόσο για το παιδί  όσο και για τον ενήλικα, και μπορεί να αφορούν όλες τις καταστάσεις της καθημερινής ζωής.
Ο στόχος της μεθόδου Tomatis είναι ακριβώς να προσδιορίσει τα αίτια αυτών των στρεβλώσεων, και να τα ρυθμίσει.

•Πώς επηρεάζεται η ακρόαση;
Το παιδαγωγικό ή θεραπευτικό εργαλείο της μεθόδου Tomatis ονομάζεται  Ηλεκτρονικό Αυτί.
Το Ηλεκτρονικό Αυτί είναι ένα σύστημα το οποίο εκμεταλλεύεται και επανενεργοποιεί τις στρατηγικές που εμπλέκονται στην αντιληπτική οργάνωση και τη διαχείριση του ήχου του περιβάλλοντος που ο εγκέφαλος είναι συνήθως σε θέση να χρησιμοποιεί  όταν η ακρόαση  δεν έχει διαταραχθεί.

Η ακρόαση  θα διαταραχθεί όταν υπάρχει μια δυσλειτουργία των δύο μύών που βρίσκονται στο μέσο αυτί τών οποίων ο ρόλος είναι να καταστήσουν  δυνατή την ακριβή και αρμονική ενσωμάτωση των ακουστικών πληροφοριών στο εσωτερικό αυτί, και από εκεί προς τον εγκέφαλο. Σε αυτή την περίπτωση, ο εγκέφαλος θα θέσει σε εφαρμογή ένα σύστημα προστασίας, ενεργοποίηση των μηχανισμών που εμποδίζουν την ακρόαση.

Ο ρόλος του Ηλεκτρονικού  Αυτιού είναι ακριβώς να αποκαταστήσει την λειτουργία των δύο μυών και να τους επαναφέρει σε πλήρη λειτουργικότητα , έτσι ώστε να απενεργοποιήσει τους μηχανισμούς αναστολής και να ενεργοποιήσει πλήρως την ακρόαση.

•Προβλήματα που σχετίζονται με την προσοχή.

Σύμφωνα με τον ορισμό που δίδεται από τον William James, η προσοχή είναι “η λήψη και κατοχή από το μυαλό, σε καθαρή και ζωντανή μορφή, ενός από τα πολλά ταυτόχρονα πιθανά αντικείμενα  ή  σκέψεις.”
Σύμφωνα με αυτό τον ορισμό , η προσοχή, αντιθέτως προς αυτό που κοινώς πιστεύεται, δεν είναι μια ενιαία διαδικασία, αλλά μπορεί να διαιρεθεί σε αρκετές διαδικασίες  πάνω σε κάθε μια από τις οποίες  η μέθοδος Tomatis μπορεί να έχει μια θετική δράση, δηλαδή:

•Ο βαθμός της προσοχής, η έντασή της.
Αυτό αντιστοιχεί πρώτα απ ‘όλα σε μια γενική κατάσταση της εγρήγορσης που πρέπει να είναι αρκετά υψηλή, έτσι ώστε το νευρικό σύστημα να μπορεί να είναι δεκτικό  σε οποιαδήποτε μορφή  πληροφορησης που δέχεται.

Δεύτερον, αυτό αντιστοιχεί σε διαρκή προσοχή και  επαγρύπνηση, με άλλα λόγια τη δυνατότητα να διατηρήσει ένα ορισμένο επίπεδο εγρήγορσης μετά από μια διανοητική προσπάθεια.

Η δράση της μεθόδου Tomatis για αυτή την πτυχή της προσοχής βασίζεται σε αυτό που ο  Tomatis αποκάλεσε η “ενεργοποίηση” ή “dynamogenic” λειτουργία του αυτιού.

Αυτό αφορά παιδιά ή ενήλικες που δεν μπορεί να παραμείνουν συγκεντρωμένοι για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια συγκεκριμένη εργασία, ακόμη και αν αυτή η εργασία απαιτεί λίγη πνευματική προσπάθεια και παρουσιάζει μια ρουτίνα ή οικείο χαρακτήρα (για παράδειγμα, επανάληψη ή αντιγραφή ί).
Η επιλεκτική πτυχή της προσοχής, η οποία αφορά τη δυνατότητα να επικεντρωθεί σε ορισμένα στοιχεία σε μια κατάσταση, και να επιλέξει αυτά που  κρίνονται ως μη σχετικα.

Αυτό είναι συνεπώς, την ίδια στιγμή η ικανότητα αντίστασης σε απόσπαση της προσοχής και η ικανότητα να διακρίνουν μεταξύ των πληροφοριών αυτές που είναι σχετικές και αυτές που δεν είναι.

Το αποτέλεσμα, της μεθόδου Tomatis  σε αυτή τη μορφή της προσοχής έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους ανθρώπους που μπορεί να περιγραφούν ως αφηρημένοι και που πάσχουν από συχνά διαλείματα της προσοχής που μπορεί να επιφέρουν σύγχυση του νοήματος σε αυτά που ακούν.

Εδώ, η μέθοδος Tomatis αφορά συνήθως το μαθητή ο οποίος είναι πάντα “στο φεγγάρι” και δεν μπορεί να φιλτράρει σωστά τις πληροφορίες που αυτός ή αυτή έχει να επεξεργαστεί.

Μια ιδιαίτερη παράμετρος  της επιλεκτικής προσοχής είναι η δυνατότητα κάποιου να μοιράζει την προσοχή του μεταξύ διαφόρων πηγών πληροφοριών ή εργασιών που πρέπει να εκτελεστούν. Όταν αυτή η δυνατότητα που είναι πολύ σημαντική σε γνωστικό επίπεδο είναι ανύπαρκτη,  αποτελεί πηγή δυσκολίας  ή μεγάλης ταλαιπωρίας για το παιδί που στο σχολείο είναι συνεχώς αντιμέτωπο με την ανάγκη να εκτελεί διάφορες λειτουργίες ταυτόχρονα, όπως για παράδειγμα να γράφει μια πρόταση  ενώ παράλληλκα ακούει το δάσκαλο.

•Μαθησιακές διαταραχές

Αυτά είναι αναπτυξιακές διαταραχές νευροβιολογικής προέλευσης, που χαρακτηρίζονται από μαθησιακές δυσκολίες που δεν μπορούν να αποδοθούν σε νοητική καθυστέρηση, φυσική η αισθητηριακή αναπηρία , σε ένα δυσμενές περιβάλλον,  κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο, ή την παρουσία  ψυχο-συναισθηματικών δυσκολιών.

Οι δυσκολίες αυτές συχνά έρχονται σε αντίθεση με τις άλλες περιοχές της ανάπτυξης, η οποία είναι φυσιολογική.
Εμφανίζονται  πολύ νωρίς στη ζωή ενός παιδιού και επηρεάζουν την ομαλή και διαρκή ανάπτυξη του μέχρι την  ενηλικίωση.
Μερικές από αυτές τις διαταραχές που αφορούν άμεσα μαθησιακές δυσκολίες στο σχολείο περιλαμβάνουν:
– Δυσλεξία  – Δυσορθογραφία –  Δυσαριθμία  –  Δυσγραφία
Αλλες  αφορούν στην γλωσσική ανάπτυξη και  ομαδοποιούνται υπό τον όρο  Δυσφασία.
Τέλος, άλλες αφορούν τον προγραμματισμό και την απόκτηση χειρονομιών  και αντιστοιχούν στην δυσπραξία.